Juridisch
Personen- en familierecht uitgelegd
Martin Koster
Algemeen directeur Vertalingen.nl sinds 1999.
Je gaat trouwen. Of je vraagt een echtscheiding aan. Er worden kinderen geboren of geadopteerd. Je wilt graag je naam laten wijzigen. Allemaal onderwerpen die terug te vinden zijn in het personen- en familierecht.
Bij persoonlijke relaties kunnen problemen optreden. Emoties spelen vaak een grote rol, zoals bij een scheiding. Het op tijd inschakelen van juridische hulp, een familierecht advocaat of mediation kan daarbij een goede zet zijn.
Wat is het personen- en familierecht?
In het kort is het personenrecht en familierecht het rechtsgebied dat regels bevat over de juridische status van natuurlijke personen. Zo vind je binnen dit rechtsgebied regels over onder andere geboorte, adoptie, huwelijk, echtscheiding, afstamming en ouderlijk gezag. Meestal wordt het erfrecht als apart rechtsgebied behandeld.
Het personen- en familierecht onderscheidt zich van andere rechtsgebieden omdat dit rechtsgebied zeer besloten is. Zo worden uitspraken bijvoorbeeld niet openbaar gemaakt.
Wat valt er onder het personen- en familierecht?
Onderdelen van het familierecht zijn onder andere:
Naamwijziging
Wil je je voornaam laten wijzigen, dan dien je een verzoek in te dienen bij de rechtbank met behulp van een advocaat. Voor het wijzigen van je achternaam moet je een verzoek indienen bij Dienst Justis. Dit kun je doen zonder advocaat.
Echtscheiding
Bij een echtscheiding beëindig je officieel je huwelijk. Dit kun je niet zelf doen, maar wordt gedaan door een rechter in de rechtbank. Dit betekent dat je een advocaat moet inschakelen bij een echtscheidingsprocedure.
Kinderalimentatie
Ouders zijn bij wet onderhoudsplichtig voor hun kinderen tot deze in ieder geval 18 jaar zijn. Tevens hebben ouders een verlengde onderhoudsplicht voor kinderen tot 21 jaar (jongmeerderjarigen) zolang zij behoefte hebben aan een bijdrage ten titel van hun levensonderhoud en studie. Sinds 1 april 2013 wordt er met behulp van een berekening bekeken naar welke rato beide ouders kunnen bijdragen aan de kosten van hun kinderen.
Partneralimentatie
Binnen een huwelijk zijn echtgenoten onderhoudsplichtig ten opzichte van elkaar gedurende 12 jaar na het einde van het huwelijk bij een huwelijk waaruit kinderen zijn geboren. Bij een huwelijk korter dan 5 jaar zonder kinderen is dit maximaal 5 jaar. Voor het vaststellen van partneralimentatie wordt enerzijds gekeken naar de behoefte van de alimentatiegerechtigde en anderzijds naar de draagkracht van de alimentatieplichtige. Bij het beoordelen van de behoefte wordt ook gekeken naar in hoeverre de alimentatiegerechtigde zelf verdiencapaciteit heeft. Indien één van beide echtgenoten gaat samenwonen, eindigt zijn/haar recht op partneralimentatie definitief.
Gezag
Afspraken over waar het kind woont en waar deze naar school gaat, vallen onder de uitoefening van het gezag. Minderjarigen staan bij wet onder ouderlijk gezag ofwel voogdij. Het ouderlijk gezag omvat de plicht en het recht van de ouder om zijn minderjarig kind te verzorgen en op te voeden. Ga je trouwen of ga je een geregistreerd partnerschap aan, dan zijn beide ouders ook automatisch belast met het gezamenlijk ouderlijk gezag. Wonen jullie samen zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap dan moet het gezamenlijk ouderlijk gezag worden aangevraagd bij de rechtbank.
Omgang
Heb je niet het ouderlijk gezag over je kind? Dan heb je nog recht op omgang met je kind. De wet stelt dat er wel sprake moet zijn van een nauwe persoonlijke betrekking. Wil een niet-ouder, bijvoorbeeld opa, oma of verwekker, omgang met het kind, dan komt het aan op de interpretatie van de feiten door de rechter of er sprake is van een nauwe persoonlijke betrekking tussen het kind en de niet-ouder.
Verevening pensioenrechten
Ga je scheiden, dan wordt er ook gekeken naar de opgebouwde ouderdomspensioenrechten en het nabestaandenpensioen. Voor het ouderdomspensioen geldt dat partijen over en weer op basis van de Wet Verevening pensioenrechten bij echtscheiding aanspraak kunnen maken op het pensioen van de andere echtgenoot dat tijdens het huwelijk is opgebouwd. Je kunt natuurlijk ook afspreken over en weer van dit recht af te zien.
Andere onderdelen van het personen- en familierecht zijn:
- ondertoezichtstellingen en uithuisplaatsingen
- erkenning en ontkenning vaderschap
- adoptie
- leerplichtzaken
- wijziging huwelijkse voorwaarden en andere speciale verzoeken
