Internationaal zakendoen
De startgids voor zakendoen in Zwitserland
Martin Koster
Algemeen directeur Vertalingen.nl sinds 1999.
Doet jouw bedrijf zaken in Zwitserland, exporteer je naar dit land of wil je een bedrijf starten in Zwitserland? Dan heb je waarschijnlijk een hoop vragen. In dit artikel leggen we uit waar je allemaal rekening mee moet houden en geven we je tips voor ondernemen in dit mooie land.
Exporteren naar Zwitserland
Zwitserland is een interessante exportmarkt voor Nederlandse bedrijven. Zo bedroeg de totale uitvoer van Nederland naar Zwitserland € 7,6 miljard in 2020. Daarnaast is het land welvarend en is exporteren naar Zwitserland relatief goed te doen. Hieronder lees je praktische zaken voor als je goederen wilt uitvoeren naar Zwitserland.
Douaneprocedures Zwitserland
Zwitserland maakt geen onderdeel uit van de EU, maar is wel lid van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA). Tussen EU-landen en EVA-landen, zoals Zwitserland en Noorwegen, geldt de Overeenkomst betreffende een gemeenschappelijke regeling inzake douanevervoer. Hierdoor zijn douaneprocedures bij handel tussen Nederland en Zwitserland hetzelfde als de procedures die gelden tussen Nederland en andere EU-landen. Je kunt gebruik maken van New Computerized Transit System (NCTS) dat je ook kunt gebruiken voor de export naar andere EU-landen.
Uitvoeraangifte Zwitserland
Voor export van goederen naar Zwitserland die in de EU zijn gemaakt of op de gemeenschappelijke Europese markt zijn gebracht, moet exportaangifte (EX-A) gedaan worden bij de Nederlandse douane. Voordat je goederen mag uitvoeren naar Zwitserland, moet je eerst toestemming krijgen van de douane. Meer informatie over de exportaangifte vind je op de website van de Belastingdienst.
Overige exportdocumenten Zwitserland
De volgende uitvoerdocumenten zijn niet verplicht, maar kunnen wel voordelen bieden.
- EUR.1-formulier. Dit formulier toont aan dat je producten een preferentiële EU-oorsprong hebben. Hierdoor kun je recht hebben op een lager invoertarief voor je producten. Op de website van de Kamer van Koophandel kun je een EUR.1-formulier aanvragen. Het aanvragen van een EUR.1-formulier heeft alleen toegevoegde waarde als er invoerrechten van toepassing zijn op de producten die je naar Zwitserland wilt uitvoeren.
- T2-document. Dit document geeft aan dat de producten die je wilt uitvoeren uniegoederen zijn. Uniegoederen zijn goederen die in de EU zijn gemaakt of al in de EU zijn ingeklaard. Met het T2-document mogen je goederen rechtstreeks naar de eindbestemming en hoeven ze niet bij de grens in Zwitserland worden ingeklaard.
- ATA-carnet. Dit document is van toepassing op de tijdelijke invoer van goederen, zoals monsters en reclamemateriaal. Met het ATA-carnet doorloop je makkelijker de douaneprocedures. Ook betaal je geen btw, invoerrechten of borgsommen. Het ATA-carnet kun je aanvragen op de website van de Kamer van Koophandel.
Btw export naar Zwitserland
Bedrijven in de EU die uitvoeren naar Zwitserland moeten bij een wereldwijde omzet van meer dan CHF 100.000 btw afdragen aan de Zwitserse fiscus. Je moet daarom eveneens een Zwitsers btw-nummer aanvragen. Bij deze aanvraag moet een waarborg betaald worden. Daarnaast heb je, als je onderneming in de EU gevestigd is, een fiscale vertegenwoordiger in Zwitserland nodig. Meer informatie over dit onderwerp vind je op de website van de Zwitserse belastingdienst.
Producteisen Zwitserland
De EU en Zwitserland hebben een Mutual Recognition Agreement (MRA). Deze overeenkomst houdt in dat voor veel producten wederzijdse erkenning en conformiteit geldt. Dit betekent dat een product dat voldoet aan EU-eisen ook, zonder aanvullende eisen, in Zwitserland mag worden verkocht. Check voor de zekerheid de website Access2Markets of de MRA ook voor de goederen geldt die jouw bedrijf wil exporteren.
Op deze website vind je verder nog meer waardevolle informatie over export naar en zakendoen in Zwitserland en andere landen. Je vindt er bijvoorbeeld informatie over invoerrechten, procedures en mogelijke handelsbelemmeringen.
Dankzij wederzijdse erkenning en conformiteit is het relatief eenvoudig om goederen naar Zwitserland te exporteren.
Bedrijf starten in Zwitserland
Wil je een onderneming beginnen in dit mooie Alpenland? Dankzij de Zwitserse grondwet geldt economische vrijheid ook voor personen zonder de Zwitserse nationaliteit. Je kunt daardoor als Nederlander in Zwitserland een economische activiteit uitoefenen. Wel moet je beschikken over een geldige verblijfs- en werkvergunning.
Een verblijfsvergunning wordt verleend door de kantonnale migratiediensten na het tonen van bevestiging van werk of een arbeidscontract. Voor verblijven onder de 90 dagen is geen werkvergunning nodig. Bezoek voor meer informatie over werkvergunningen, rechten en plichten de website van het Zwitserse Federaal Departement van Buitenlandse Zaken.
Zwitserse bedrijfsvormen
Dit zijn de populairste rechtsvormen in Zwitserland voor buitenlandse investeerders.
- Aktiengesellschaft (AG)/Société Anonyme (SA). Deze bedrijfsvorm is vergelijkbaar met de Nederlandse NV. Net zoals bij een NV is het risico beperkt. Het startkapitaal is minimaal CHF 100.000 en hiervan moet direct CHF 50.000 gestort worden. Er moet tenminste 1 vennoot zijn en minimaal 1 lid van de raad van bestuur moet in Zwitserland verblijven. Een AG wordt als betrouwbaar gezien en dit kan het eenvoudiger maken om bijvoorbeeld een krediet bij Zwitserse banken te krijgen.
- Gesellschaft mit beschränkter Haftung (GmbH)/Société à responsabilité limitée (SaRL). De GmbH is vergelijkbaar met de Nederlandse BV. De kosten, CHF 20.000, en eisen van het oprichten van GmbH zijn lager dan die van een AG.
- Juridisch gezien maakt een filiaal onderdeel uit van het hoofdbedrijf. Het filiaal kan echter wel zelf onder meer contracten afsluiten en transacties uitvoeren. Qua belasting en boekhouding wordt een filiaal als een Zwitsers bedrijf behandeld.
Cultuurverschillen Zwitserland en Nederland
Bij het ondernemen in Zwitserland adviseren we om rekening te houden met de volgende cultuurverschillen.
- Zwitserland is een meertalig land met 4 officiële talen. Het Duits, Frans, Italiaans en Reto-Romaans zijn officiële talen Zwitserland. De moedertaal van je zakenpartner hangt af van de regio. De meeste Zwitsers spreken goed Engels en communicatie in het Engels is daarom doorgaans geen probleem.
- Wees punctueel. Zorg dat je op tijd bent voor afspraken. Ben je later, laat het dan op tijd weten. Zorg eveneens dat betalingen op tijd geschieden.
- Houd rekening met hiërarchie. Het Zwitserse bedrijfsleven is hiërarchisch ingesteld. Wees beleefd en houd rekening wie de beslissingen in een bedrijf neemt.
- Zwitsers zijn formeel. Zwitsers houden werk en privé graag gescheiden. Ook is small talk niet zo normaal als in Nederland. Het is raadzaam om je formeel te kleden en voorzichtig met humor te zijn.
- Geen dure cadeaus. Een klein geschenk wordt gewaardeerd, maar het geven van grote cadeaus is geen gewoonte.
Zwitserland heeft 4 officiële talen.
Ondersteuning voor zakendoen in Zwitserland
- Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Deze overheidsorganisatie biedt ondersteuning voor bedrijven die in het buitenland (willen) ondernemen. Op de website van het RVO vind je diverse waardevolle informatie. Ook kan het RVO assisteren in het vinden van zakenpartners in Zwitserland. Meer informatie hierover vind je op de website Zakenpartnersupport Op Maat.
- Het Enterprise Europe Network (EEN) is een samenwerkingsverband tussen meer dan 600 organisaties en biedt onder andere een database van organisaties die op zoek zijn naar zakenpartners.
- Nederlandse ambassade in Zwitserland. De Nederlandse ambassade in Bern heeft een economische afdeling en ondersteunt bedrijven met informatie en netwerken.
- Vertalingen.nl is een gecertificeerd vertaalbureau dat bedrijven al meer dan 40 jaar ondersteunt met vertalingen van en naar onder meer het Duits, Frans en Italiaans. Je tekst wordt altijd vertaald door een native speaking vertaler naar zijn of haar moedertaal.
Handige links
- Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)
- Zakensupport op Maat
- Enterprise Europe Network (EEN)
- Access2Markets
- Nederlandse ambassade in Zwitserland
- Informatie over exportregels Zwitserland
- Informatie uitvoeraangifte Nederlandse Belastingdienst
- Aanvragen EUR.1-formulier op website KVK
- Aanvragen ATA-carnet op website KVK
- Informatie Zwitserse btw op website Zwitserse fiscus
- Informatie werkvergunning Zwitserland
